Η ειδικότητα Μηχανολογικών Εγκαταστάσεων και Κατασκευών έχει τα περισσότερα και παλαιότερα κατοχυρωμένα επαγγελματικά δικαιώματα. Αυτά έχουν ρυθμιστεί με το Π.Δ. 115/2012 το οποίο αναφέρεται σε αποφοίτους ΕΠΑΛ. Είναι η βασική μηχανολογική ειδικότητα από την οποία αποσπάστηκαν σταδιακά οι άλλες μηχανολογικές ειδικότητες.
Εργασίες του Τεχνικού Μηχανολογικών Εγκαταστάσεων και Κατασκευών
α) της εκτέλεσης, συντήρησης, επισκευής και επιτήρησης της λειτουργίας μηχανολογικών εγκαταστάσεων σε βιομηχανίες και άλλες μονάδες,
β) του χειρισμού και της επιτήρησης ατμολεβήτων
γ) της εκτέλεσης τεχνικού έργου και της παροχής τεχνικής υπηρεσίας για εργασίες ηλεκτροσυγκόλλησης και οξυγονοκόλλησης, καθορισμός επαγγελματικών προσόντων και προϋποθέσεων για την άσκηση των δραστηριοτήτων αυτών από φυσικά πρόσωπα και άλλες ρυθμίσεις.
Επαγγελματικοί διέξοδοι.
α) να δώσει πανελλήνιες εξετάσεις
γ) να πάρει από το τμήμα Επαγγελματικών Αδειών της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας τα επαγγελματικά δικαιώματα των Τεχνικών Μηχανολογικών Εγκαταστάσεων και Κατασκευών σύμφωνα με το Π.Δ.115/2012 στα οποία συμπεριλαμβάνεται άδεια συντηρητή, ηλεκτροσυγκολλητή, οξυγονοσυγκολλητή, χειριστής εργαλειομηχανών συμβατικών και CNC (Computer Numerical Control)
Επεξήγηση του α) Οι βιομηχανίες χρειάζονται προσωπικό για τη συντήρηση του ηλεκτρομηχανολογικού τους εξοπλισμού. Όσο μεγαλύτερη είναι η βιομηχανία και ο μηχανολογικός της εξοπλισμός τόσο μεγαλύτερη ανάγκη έχει για συντηρητές που να μπορούν να συντηρούν τον εξοπλισμό της που θα παράγει χωρίς πρόβλημα τα προϊόντα.
Π.χ. σε βιομηχανία ποτών (μπύρες, αναψυκτικά κλπ) χιλιάδες φιάλες γεμίζουν, κλείνουν και μετακινούνται με μεταφορικές ταινίες. Τα σημεία αυτά πρέπει να λειτουργούν χωρίς πρόβλημα διότι εάν σταματήσει κάποια θέση εργασίας η βιομηχανία θα έχει ζημία.
Γι’ αυτό το λόγο απαιτούνται συντηρητές που να μπορούν να ελέγχουν, ρυθμίζουν, συντηρούν και επισκευάζουν τον μηχανολογικό εξοπλισμό (τα μηχανήματα).
Η εργασία αφορά το τμήμα συντήρησης σε βιομηχανία. Το τμήμα έχει προϊστάμενο κάποιο μηχανικό που αναλαμβάνει την συνολική ευθύνη και καθορίζει τις συντηρήσεις επισκευές προγραμματισμένες και έκτακτες. Υπό τις οδηγίες του προϊσταμένου οι συντηρητές κάνουν τις συντηρήσεις και επισκευές του εξοπλισμού.
Το εργασιακό καθεστώς είναι υπαλληλικό και εάν ο συντηρητής είναι ικανός και επιλύει τα προβλήματα λειτουργίας των μηχανημάτων της βιομηχανίας θα είναι περιζήτητος, καλά αμειβόμενος και δεν θα μένει χωρίς εργασία.
Επεξήγηση του β) Οι βιομηχανίες τροφίμων, βιομηχανίες χαρτιού όπως τα νοσοκομεία απαιτούν ατμολέβητα για τη λειτουργία τους.
Ο ατμολέβητας στις βιομηχανίες τροφίμων χρησιμοποιείται για την αποστείρωση των γυάλινων συσκευασιών, για την προετοιμασία των τροφίμων (ζεμάτισμα βράσιμο, αποφλοίωση, αποστείρωση κλπ).
Ο ατμολέβητας στα νοσοκομεία χρησιμοποιείται για το πλύσιμο και σιδέρωμα στα σεντόνια και σκεπάσματα που γίνεται σε υψηλή θερμοκρασία για την αποστείρωση τους, για τους φούρνους στην κουζίνα και την θέρμανση του κτιρίου το χειμώνα και το ζεστού νερού όλο το χρόνο.
Η εργασία στον ατμολέβητα είναι εύκολη όμως υπεύθυνη, παρακολουθείται η λειτουργία του λέβητα για τις πιέσεις και τις θερμοκρασίες που αναπτύσσει ο ατμός. Τη δουλειά αυτή την κάνει ο λεγόμενος θερμαστής ο οποίος πρέπει να είναι απόφοιτος της ειδικότητας των Μηχανολογικών Κατασκευών. Η εργασία είναι συνεχή παρακολούθηση του ατμολέβητα και η προστασία του από το να μην σκάσει, γι’ αυτό χρειάζεται θερμαστή που να είναι συνέχεια σε βάρδια μπροστά στον ατμολέβητα.
Αυτές οι εγκαταστάσεις είναι μεγάλες και συχνά χρειάζονται συντήρηση του δικτύου όπως και του εξοπλισμού (αλλαγή σωλήνα, φλάντζα, στεγάνωση, ρύθμιση κλπ)
Το εργασιακό καθεστώς είναι υπαλληλικό και ειδικά εάν είναι σε νοσοκομείο σημαίνει εργασία σε συνθήκες δημοσίου με τη σχετική βεβαιότητα του.
Επεξήγηση του γ) Οξυγονοκολλητής ή ηλεκτροσυγκολλητής είναι εργασίες σε βιομηχανίες ή σε εργοτάξια. Οι εργασίες είναι καλοπληρωμένες, ειδικά όταν οι συγκολλήσεις αφορούν εξοπλισμό υπό πίεση. Τα μηχανουργεία και τα εργοστάσια που κάνουν υπεύθυνες συγκολλήσεις (δοχεία υπό πίεση) απαιτούν να έχουν στο οργανόγραμμα τους (δηλαδή υπάλληλο) συγκολλητή (οξυγονοκολλητής ή ηλεκτροσυγκολλητής) ο οποίος θα πρέπει να είναι πιστοποιημένος. Η πιστοποίηση γίνεται με εξετάσεις γραπτές και αντίστοιχη συγκόλληση σε επιτροπή στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας. Για την ποιότητα της συγκόλλησης βγαίνει ακτινογραφία της ραφής η οποία και κρίνει το αποτέλεσμα (πέρασε, δεν πέρασε).
Οι περισσότερες ελληνικές εταιρίες που βγαίνουν στο εξωτερικό και κάνουν βιομηχανικά έργα στο μεγάλο μέρος των εργασιών τους είναι σωληνώσεις που σημαίνει ηλεκτροσυγκολλήσεις και ηλεκτροσυγκολλητές (στο εξωτερικό πληρώνονται και εξτρά).
Οι συγκολλήσεις των αγωγών φυσικού αερίου στην πόλη για μία μεγάλη θέρμανση πραγματοποιούνται από τους πτυχιούχους συγκολλητές της ειδικότητας μηχανολογικών κατασκευών και όχι από την ειδικότητα θέρμανσης. Το πτυχίο του (οξυγονοκολλητή ή ηλεκτροσυγκολλητή) είναι «διαβατήριο» για πρόσληψη σε εργοστάσιο ή μηχανουργείο ακόμα και όταν δεν απαιτούνται από τις εργασίες συνέχεια συγκολλήσεις. Αυτό διότι είναι υποχρέωση του μηχανουργείου να έχει στο οργανόγραμμα του συγκολλητή εάν θέλει να παίρνει δουλειές υψηλής ευθύνης και αμοιβής. Έτσι αναθέτουν στον συγκολλητή και άλλες τεχνικές εργασίες (αφού γνωρίζει την εργασία και των εργαλειομηχανών) και όχι μόνο συγκολλήσεις. Αυτό που εξασφαλίζει όμως ο απόφοιτος των μηχανολογικών εγκαταστάσεων που έχει αποκτήσει και πτυχίο συγκολλητή είναι η μόνιμη εργασία σε σταθερό περιβάλλον και αμοιβή.
Το εργασιακό καθεστώς είναι υπαλληλικό και εάν ο συγκολλητής είναι ικανός και δεν παρουσιάζουν προβλήματα οι ραφές του (οι οποίες συχνά ακτινογραφούνται και ελέγχονται) θα είναι περιζήτητος, καλά αμειβόμενος και δεν θα μένει χωρίς εργασία.
Το εργαστήριο Μηχανολογικών εγκαταστάσεων και Κατασκευών (Εργαλειομηχανές) που έχει στη διάθεση του το σχολείο θεωρείται από τα καλύτερα της Θεσσαλονίκης όπου μπορεί να διδάσκονται οι μαθητές στο χειρισμό διαφόρων εργαλειομηχανών, μαθαίνοντας πως γίνεται η παραγωγή των εξαρτημάτων από τις οποίες αποτελείται ο μηχανολογικός εξοπλισμός (διάφορες μηχανές) και ξεχωριστό εργαστήριο συγκολλήσεων.
Παρόλα που η χώρα μας δεν έχει βιομηχανίες και κατασκευή βιομηχανικού εξοπλισμού η ειδικότητα Βιομηχανιών Κατασκευών εξασφαλίζει καλό μέλλον για τους απόφοιτους της που αγαπάνε τις κατασκευές. Αρκετοί από τους τεχνικούς των βιομηχανικών κατασκευών μετά από καιρό προϋπηρεσία αποκτούν εξειδίκευση, ανοίγουν δικιά τους επιχείρηση και γίνονται αφεντικό στο εαυτό τους.
Στην ειδικότητα αυτή διδάσκονται και οι εργαλειομηχανές CNC (Computer Numerical Control) που είναι ο σύγχρονος χειρισμός εργαλειομηχανών μέσω προγραμματισμό από ηλεκτρονικό υπολογιστή. Αυτό απαιτεί γνώσεις γεωμετρίας, χειρισμό Η/Υ και αγγλικά, και είναι το παρόν και το μέλλον των μηχανημάτων παραγωγής μηχανολογικών εξαρτημάτων. Τέτοιους τεχνίτες δεν έχουμε πολλούς στην Ελλάδα και ζητούνται στην αγορά εργασίας προσφέροντας οι εργοδότες καλή αμοιβή και περιβάλλον εργασίας.